Mianem metali szlachetnych potocznie określa się metale, które są odporne chemicznie. Do metali szlachetnych zaliczamy złoto, platynę, srebro, osm, iryd, ruten, rod, pallad. Metale szlachetne bardzo słabo wchodzą w reakcje z innymi pierwiastkami. Nie wchodzą w reakcję z wodą, niemal nie ulegają korozji. Są odporne na działanie kwasów beztlenowych, w tym także stężonego kwasu siarkowego. Tylko kilka spośród metali szlachetnych znalazło zastosowanie w stomatologii, a ściślej – w protetyce. Jest to złoto, platyna i pallad. Metale te wchodzą w skład stopów dentystycznych.
Stopy złota
Kilkadziesiąt lat temu złote zęby były synonimem luksusu. Dzisiaj nikt już ich w ten sposób nie postrzega. Złoto jest jednak w dalszym ciągu wykorzystywane w stomatologii, a raczej w protetyce. Właściwości fizyczne, którymi charakteryzuje się złoto sprawiają, że nie może ono zostać wykorzystane w czystej postaci, czyli nie używa się 24-karatowego złota. Poza tym nie można stosować w stomatologii czystego złota z jeszcze jednego powodu: agresywne środowisko, która panuje w jamie ustnej stanie się przyczyną korozji wykonanych z czystego złota na przykład koron. W stomatologii protetycznej wykorzystuje się więc stopy złota. Zawartość złota w stopach może być bardzo różna. Podzielono je więc na: stopy o wysokiej, średniej i niskiej zawartości złota. Jako dodatki do stopu złota wykorzystuje się platynę, pallad, miedź, srebro, nikiel, tytan, żelazo, cynk. Dodatki stopowe sprawiają, że temperatura topnienia złota staje się niższa, metal ten staje się także bardziej wytrzymały i sprężysty. Zmianie ulega również jego kolor. Z uwagi na środowisko, które panuje w jamie ustnej, w stomatologii nie jest wykorzystywane złoto, które ma próbę niższą niż 0,750. Oznacza to, że wykorzystywane jest wyłącznie 18-karatowe złoto.
Zastosowanie stopów złota
W protetyce szczególnie cenione są stopy o wysokiej zawartości złota. Charakteryzują się one następującymi cechami:
- są biotolerancyjne;
- mają wysoką odporność na korozję;
- można je łatwo stopić i odlać.
Do wykonania uzupełnień protetycznych, które nie będą narażone na duże obciążenia mechaniczne, wykorzystuje się stopy miękkie. Większość koron, mostów o niewielkim obciążeniu mechanicznym oraz wkładów wykonywana jest ze stopów średniej twardości. Mosty o długich przęsłach oraz korony stanowiące uzupełnienia protetyczne ubytków o wysokim stopniu obciążenia wykonuje się ze stopów twardych.
Do uzupełnień protetycznych wykorzystuje się stopy metali szlachetnych i nieszlachetnych. Więcej o leczeniu protetycznym w naszym gabinecie dowiecie się na stronie https://gamadent.pl/protetyka-stomatologiczna/.
