Część osób doświadcza strzelania i bólu szczęki, nie znając przyczyny tego typu dolegliwości. O czym może świadczyć uciążliwe strzelanie i ból szczęki? Mowa tu przede wszystkim o dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ). Każdego dnia ten staw jest obciążany na różne sposoby, z czasem może więc zacząć pracować w nieprawidłowy sposób. Przyjrzyjmy się bliżej temu problemowi.
Stawy skroniowo-żuchwowe
Stawy skroniowo-żuchwowe (SSŻ) łączą żuchwę i kość skroniową, umożliwiając nam wykonywanie podstawowych czynności takich jak gryzienie, mówienie lub śmianie się. Na co dzień nie zauważamy tego, jak bardzo czynna jest nasza żuchwa. Możemy wykonywać nią wiele zróżnicowanych ruchów – do przodu, do tyłu, w dół i w górę oraz w lewo i w prawo. Dysfunkcja SSŻ zakłóca nasze życie codzienne, co więcej – przyczynia się do pogorszenia naszego zdrowia i samopoczucia.
Jak pracuje ludzka szczęka? Objawy dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego
Działanie naszej szczęki przypomina sprawną maszynę. Żuchwa i kość skroniowa są połączone za pomocą kłykcia kości żuchwy, który idealnie pasuje do dołka stawowego w kości skroniowej. Ruchy szczęki są dodatkowo łagodzone i kontrolowane dzięki krążkowi stawowemu. W normalnie działającej szczęce krążek ściśle przylega do kłykcia i dołu stawowego. Przy dysfunkcji SSŻ krążek zaczyna się przemieszczać, wydając przy tym charakterystyczne odgłosy strzelania. Do tego szczęka zamyka się w nieprawidłowej pozycji, uciskając na unerwienie stawu i tym samym powodując ból. Pacjent często cierpi na nasilone migreny, bóle pleców oraz zwyrodnienie kolan. Ma problemy z ruszaniem i otwieraniem szczęki. Chwilami może czuć się ogłuszony, cierpieć na dziwne dzwonienie w uszach lub odczuwać mdłości.
Przyczyny dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego
Najbardziej powszechną przyczyną dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego jest nieprawidłowy zgryz. Już pojedynczy ubytek sprawia, że układ naszego zgryzu ulega zmianie – organizm dąży do tego, aby zniwelować brakujące ogniwo, przez co ułożenie górnej i dolnej szczęki zaczyna różnić się względem siebie. Kolejnym czynnikiem wpływającym na to schorzenie jest stresujący tryb życia, który prowadzi do napinania mięśni twarzy. Tarcie zębami, częste i silne zaciskanie ich, a nawet obgryzanie paznokci – to wszystko może potencjalnie wiązać się z dysfunkcją SSŻ. Na to schorzenie narażone są również osoby, które przeszły pewne zabiegi lub urazy twarzy, czaszki. Nieprawidłowa postawa ciała może również powodować zmiany w obrębie połączenia między żuchwą i szczęka.
Leczenie SSŻ – eliminacja szkodliwych nawyków to podstawa
Lekarz stomatolog (NFZ lub prywatnie) dobiera plan leczenia dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego zawsze w sposób indywidualny. Przykładowo, w razie bardzo silnego bólu w ramach leczenia objawowego może wstrzyknąć choremu kortykosteroidy do stawu skroniowo-żuchwowego. W celu zmniejszenia bólów mięśni sprawdzić się może szyna relaksacyjna. Dość często lekarze używają też szyny reponującej ortopedycznie. Oczywiście opieka lekarska to nie wszystko, pacjent również powinien wykazywać zaangażowanie i wprowadzić pewne zmiany w codziennym funkcjonowaniu może znacznie zmniejszyć nasilenie dokuczliwych objawów związanych z tym schorzeniem. Co zatem warto zrobić w walce o powrót do zdrowia?
Przede wszystkim należy przestać żuć jakiekolwiek gumy do żucia oraz ograniczyć lub całkowicie zrezygnować ze spożywania twardych produktów, które wymagają szerokiego otwarcia jamy ustnej np. jabłek, burgerów. Dobrym nawykiem będzie branie małych kęsów jedzenia i spokojne przeżuwanie. W trosce o zdrowie warto zmodyfikować swoją dietę tak, aby nie dominowały w niej produkty, które będą zbytnio obciążać żuchwę. Niewskazane są również niekontrolowane, duże ruchy szczęki i żuchwy (należy kontrolować ziewanie tak, by zbytnio nie otwierać jamy ustnej). Aby zmniejszyć poziom stresu w życiu codziennym, można spróbować różnych technik relaksacyjnych, akupunktury, dzięki czemu nie będziemy nieustannie napinać mięśni twarzy. Rozsądnym wyjściem może okazać się też konsultacja z psychologiem. Specjalista pokaże nam różne narzędzia do walki ze stresem, dzięki czemu ograniczymy niechciane dolegliwości.
Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego a powikłania zdrowotne
Nieleczona lub długo utrzymująca się dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego może doprowadzić do różnych powikłań. Są ro przede wszystkim zmiany zwyrodnieniowe, które mogą dramatycznie pogorszyć jakość życia pacjenta. Pamiętajmy, zawsze lepiej zapobiegać, niż leczyć. W razie wystąpienia powyższych objawów nie ma sensu zwlekać i lepiej, jak najszybciej udać się do lekarza w celu postawienia odpowiedniej diagnozy oraz rozpoczęcia leczenia.
