Aparaty ortodontyczne dzielą się na ruchome i stałe. Aparaty ruchome, które można dowolnie zakładać i zdejmować, są prostsze w budowie – składają się jedynie z płytki oraz specjalnych ligatur, które trzymają aparat na miejscu. Aparaty mają coraz bardziej złożoną budowę i dlatego co jakiś czas pojawiają się innowacje w zakresie ich budowy czy sposobu mocowania. Aparaty samoligaturujące to jedna z takich innowacji, która skraca czas leczenia i zwiększa komfort użytkowania aparatu.
Wyróżnia je sposób mocowania łuku, który ustawia zęby w odpowiedniej pozycji. W tradycyjnych aparatach ligatura mocowana jest za pomocą gumek, zaś w aparatach samoligaturujących, zwanych czasami aparatami Damona, drut mocuje się za pomocą aktywnych zamków. Dzięki zastosowanemu mechanizmowi przesuwania się klapek w zamkach zęby przemieszczają się na właściwą pozycję w sposób bardziej łagodny i płynny. Aparaty samoligaturujące mają też inne zalety – są mniejsze, a więc również mniej widoczne, nie ranią tak bardzo dziąseł i policzków, a także pozwalają ograniczyć ilość wizyt u ortodonty. Dobór właściwego aparatu zależy jednak od konkretnej wady zgryzu. Lekarz mimo niewątpliwych zalet aparatów samoligaturujących może zalecić zastosowanie aparatu tradycyjnego. Należy również pamiętać, że ich cena jest wyższa ze względu na bardziej skomplikowaną budowę.
