Aparaty ortodontyczne dzielą się na ruchome i stałe. Aparaty ruchome, które można dowolnie zakładać i zdejmować, są prostsze w budowie – składają się jedynie z płytki oraz specjalnych drutów, które trzymają aparat na miejscu. Aparaty mają bardziej złożoną budowę i dlatego co jakiś czas pojawiają się innowacje w zakresie ich budowy czy sposobu mocowania.
Aparaty samoligaturujące to jedna z takich innowacji, która skraca czas leczenia i zwiększa komfort użytkowania aparatu. Wyróżnia je sposób mocowania drutu, który ustawia zęby w odpowiedniej pozycji. W tradycyjnych aparatach drut mocowany jest za pomocą gumeczek, czyli tak zwanej ligatury, zaś w aparatach samoligaturujących – zwanych czasami aparatami Damona – drut mocuje się za pomocą zameczków z aktywną klapką. Dzięki zastosowanemu mechanizmowi przesuwania się klapek zęby przemieszczają się na właściwą pozycję w sposób bardziej łagodny i płynny.
Aparaty samoligaturujące mają też inne zalety – są mniejsze, a więc również mniej widoczne, nie ranią tak bardzo zębów i policzków, a także pozwalają ograniczyć ilość wizyt u ortodonty. Dobór właściwego aparatu zależy jednak od konkretnej wady zgryzu. Lekarz mimo niewątpliwych zalet aparatów samoligaturujących może zalecić