Wypadanie zębów mlecznych jest momentem przełomowym zarówno dla dziecka, jak i jego rodziców. Warto wcześniej pomyśleć, jak można pomóc dziecku bezstresowo przejść przez ten okres. Ogólnie przyjęto, że kolejność wyrzynania się stałych zębów można podzielić na dwa sposoby. Pierwszy, trzonowcowy, polega na pojawieniu się stałych zębów trzonowych, zazwyczaj około 6 roku życia. Na przestrzeni jednego roku pojawiają się kolejne zęby, aż do momentu wyrżnięcia się centralnych siekaczy, czyli jedynek. Drugi sposób nazywany jest siekaczowym. Polega on na pojawieniu się siekaczy przyśrodkowych w pierwszej kolejności, zaś następnie zębów trzonowych. Najczęściej pierwsze stałe zęby pojawiają się między 5 a 7 rokiem życia, chociaż nie jest to stałą regułą.
Na przestrzeni ostatnich kilku lat można zauważyć, że granica wieku, w którym wypadają zęby mleczne stale przesuwa się. W przypadku dzieci borykających się z otyłością coraz częściej dochodzi do przedwczesnego wyrzynania się zębów stałych. Z drugiej strony, opóźnione wyrzynanie również może być powodem problemów zdrowotnych o podłożu nieprawidłowej gospodarki wapniowo-fosforowej, wad genetycznych czy innych wrodzonych wad ułożenia zawiązków zębów. Powyższych wyznaczników nie należy jednak traktować zbyt sztywno, ponieważ pojawienie się pierwszych stałych zębów jest kwestią indywidualną.
Jak dbać o zęby mleczne? Ważne wskazówki dla rodziców
Skoro wiemy już, w jakim wieku wypadają najmłodszym pacjentom zęby mleczne, warto przypomnieć o podstawowych zasadach dbania o higienę jamy ustnej dziecka. Pamiętajmy, że wypracowanie u dziecka prawidłowych nawyków dbania o zęby mleczne zaprocentuje w przyszłości i sprawi, że wizyty u stomatologa (NFZ lub prywatnie) będą ograniczać się jedynie do rutynowych przeglądów jamy ustnej.
Chcąc zapobiec rozwojowi próchnicy u potomka, należy dbać o zęby pociechy już od najmłodszych lat (czyli od momentu pojawienia się pierwszego ząbka). Zwykle dzieci do 7.-8. roku życia wymagają pomocy w pielęgnowaniu jamy ustnej i rolą rodziców jest wykształcenie u pociech odpowiednich nawyków higienicznych. Jak często myć zęby? W przypadku dzieci zęby należy szczotkować 2 razy dziennie po około 2 minuty. Warto nauczyć dziecko, aby zawsze przed szczotkowaniem przepłukało usta wodą i ją wypluło. Natomiast to umyciu zębów pociecha powinna wypluć pozostałości pasty już bez płukania jamy ustnej. Wielu rodziców zastanawia się, ile pasty nakładać na szczoteczkę dziecka? W przypadku młodszych dzieci do 3. roku życia odpowiednią ilością pasty będzie ta o wielkości ziarnka ryżu. Jeśli chodzi o starsze dzieci, należy nałożyć na szczoteczkę do zębów taką ilość pasty, która odpowiada rozmiarom ziarna grochu.
Pamiętajmy, aby po umyciu zębów postawić szczoteczkę pionowo, aby dobrze wyschła (błędem jest przechowywanie mokrej szczoteczki do zębów w zamkniętym pojemniku). By dokładnie oczyścić zęby, warto stosować dodatkowo szczoteczki międzyzębowe i przyzwyczajać dziecko do nici dentystycznych. Zaleca się, aby dziecko samodzielnie nitkowało zęby od około 10. roku życia (wcześniej potrzebna jest pomoc rodziców).
Warto wspomnieć tutaj także o nawykach żywieniowych. W ramach profilaktyki przeciwpróchnicowej należy ograniczyć ilość cukru w diecie dziecka. Przykładowo, zamiast słodzonych napojów możemy podawać maluchowi wodę mineralną. Warto wprowadzać do jadłospisu twarde i sprężyste produkty spożywcze (np. surowe warzywa i owoce), które stymulują wydzielanie śliny oraz wspomagają proces neutralizacji pH w jamie ustnej. W menu dziecka nie może zabraknąć też mleka i przetworów mlecznych. Jednak unikajmy jogurtów owocowych i mlecznych deserów, które zawierają sporo cukru, sprzyjając rozwojowi próchnicy.
Ważna uwaga: w trosce o zdrowy i ładny uśmiech dziecka warto dbać o regularne lakowanie i lakierowanie zębów (o częstotliwości zębów decyduje lekarz stomatolog).
