Wady zgryzu mogą negatywnie wpłynąć na rozwój mowy u dziecka. Co prawda istnieje pewna grupa osób, która ma bardzo poważne wady zgryzu, a mimo to nie mają one rażącej wady wymowy, jednak takich osób jest jednak niewiele. Zdecydowanie więcej jest takich, które z powodu wad zgryzu mają także problemy z artykulacją.
Czym jest wada zgryzu?
Wadami zgryzu określa się wszelkie nieprawidłowości w obrębie narządu żucia. O prawidłowym zgryzie można mówić, gdy:
- górne siekacze pokrywają w pewnym stopniu dolne;
- między zębami występują punkty styczne;
- mamy do czynienia z linią pośrodkową między siekaczami;
- jeden ząb na górze styka się z dwoma dolnymi zębami.
Wada zgryzu może obejmować tylko jeden lub kilka elementów, które składają się na narząd żucia.
Wada zgryzu i jej związek z wymową
Jedną z częściej występujących wad zgryzu są zgryzy krzyżowe. O takich zgryzach można mówić, gdy zęby górne są przykryte przez część zębów dolnych. U 80 procent dzieci, u których został rozpoznany zgryz krzyżowy, występują także wady wymowy. Innym rodzajem wad zgryzu są zgryzy otwarte. W przypadku tych wad wyróżnia się zgryzy częściowo otwarte oraz zgryzy otwarte całkowite. Jeśli chodzi o zgryzy otwarte w odcinku przednim, to wady wymowy miały wszystkie dzieci, u których została rozpoznana ta wada. Dzieci, u których został stwierdzony zgryz otwarty, wymawiają pewne zgłoski międzyzębowo. Są to następujące zgłoski: c, d, t, s, n, z, dz. Sposób, w jaki zgłoski te są wymawiane, nazywamy seplenieniem. Dzieci z wadami zgryzu wymawiają także nieprawidłowo głoski dentalizowane. Mianem tym określane są głoski, które artykułowane są w górnym wałku dziąsłowym. Znajduje się on za górnym, przednim łukiem zębowym. Głoski te to: s, z, c, dz, ś, ć, ź, dź, ż, cz, dż, sz. Z kolei przy tyłozgryzie pojawiają się problemy z prawidłowym wymawianiem spółgłosek dentalizowanych. Brzmienie tych głosek jest nieprawidłowe na skutek tego, że między zębami istnieje przednio-tylna szpara, która ma różną szerokość. W efekcie spółgłoski s, z, c brzmią tak, jak gdyby wymawiane były głoski ś, ż, ć. Tę wadę artykulacyjną można zmniejszyć, wykonując ćwiczenia, które polegają na tym, że wysuwa się żuchwę do przodu i nadgryza wargę górną dolnymi zębami.
Lokalizacja żuchwy w części jest zapisana w genach. Wady zgryzu bardzo często są jednak efektem błędów popełnianych w pielęgnacji. Do powstania wad zgryzu przyczynia się niewłaściwy sposób karmienia, ssanie przez dziecko palca, zbyt długie karmienie pokarmami o konsystencji papki, nagryzanie przez dziecko zabawek.
